Chỉ số P/E âm nghĩa là gì?

5/5 - (1 bình chọn)

P/E là một chỉ số được sử dụng để định giá công ty nhưng P/E âm nghĩa là gì. Vậy P/E là gì, P/E âm hay dương thì tốt?

Ai cũng biết tính giá trị nội tại của một công ty KHÔNG phải là việc dễ dàng. Tuy nhiên, nhà đầu tư vẫn có những chỉ số để đánh giá giá trị cổ phiếu.

Giá của cổ phiếu có thể hiện đắt/ rẻ?

Bạn cho rằng cổ phiếu có giá 50.000 đồng/ cổ phiếu thì rẻ hơn cổ phiếu có giá 500.000 đồng/ cổ phiếu?

Điều này là hoàn toàn SAI.

Cổ phiếu đắt hay rẻ phải dựa vào tỷ lệ P/E chứ không phải dựa vào giá thị trường.

Vậy P/E là gì, cách tính P/E như thế nào sẽ được Thảo đề cập trong bài viết này.

P/E là số tiền bạn phải trả cho 1 đồng thu nhập của công ty. Công thức tính P/E là:

P/E = Giá cổ phiếu / Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS)

Thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) là thu nhập ròng của công ty chia cho tổng số cổ phiếu đang lưu hành.

TIN VUI: hầu hết các trang web tài chính đều đã tính sẵn P/E của từng công ty, từng ngành.

Ví dụ: Một công ty tạo ra lợi nhuận 100 triệu đồng và có số cổ phiếu là 1 triệu thì có EPS là 100 đồng. Giả sử giá cổ phiếu là 1 000 đồng, thì P/E = 10.

Có nghĩa là giá của cổ phiếu bằng 10 lần thu nhập của nó. Cần 10 năm để thu hồi vốn đầu tư ban đầu nếu lợi nhuận không đổi.

Chỉ số P/E âm thì sao?

Một số công ty cũng có thể có P/E âm. Điều này là do công ty có thu nhập âm (và thua lỗ) trong năm báo cáo.

P/E âm không có nghĩa là giá cổ phiếu “rẻ” so với thu nhập. Các công ty thường xuyên có P/E âm có nguy cơ phá sản trong tương lai.

Ý nghĩa của P/E

Tỷ lệ P/E KHÔNG có nhiều ý nghĩa khi đứng một mình. Cần so sánh P/E với các yếu tố khác nhau.

- Các công ty trong cùng ngành

P/E phụ thuộc phần lớn vào ngành mà công ty hoạt động.

Một số lĩnh vực có P/E ngành cao, trong khi các lĩnh vực khác thì tỷ lệ này tương đối thấp.

Điều này là do thị trường có kỳ vọng tăng trưởng khác nhau đối với các ngành khác nhau. Kỳ vọng tăng trưởng của một công ty năng lượng có thể khác với kỳ vọng của một nhà sản xuất xe điện.

Ví dụ: P/E trung bình của ngành thép là 5,9. P/E của ngành dầu khí là 20,1. P/E của ngành công nghệ là 39,88.

P/E của ngành công nghệ cao vì thời gian dịch bệnh Covid, mọi người chủ yếu làm việc online. Điều này đã thúc đẩy công nghệ phát triển hơn. Các nhà đầu tư cũng kỳ vọng nhiều hơn vào sự phát triển công nghệ này.

- Các đối thủ cạnh tranh của công ty

Một cách khác để đánh giá là so sánh tỷ lệ P/E của công ty với P/E của các đối thủ cạnh tranh.

Nếu công ty có P/E có vẻ “đắt” so với các đối thủ cạnh tranh, có thể cho thấy công ty được kỳ vọng sẽ có mức tăng trưởng trong tương lai cao hơn các đối thủ cạnh tranh.

- P/E của chính công ty trong quá khứ

P/E của cổ phiếu FPT trong 3 năm (2018-2019-2020) lần lượt là 9,34: 12,16;12,44.

Giá của cổ phiếu FPT trong 3 năm cũng tăng từ 30.000 đồng/ cổ phiếu lên 100.000 đồng/ cổ phiếu.

Điều này cho thấy, các nhà đầu tư đánh giá rất cao sự tăng trưởng của FPT. Và thực tế đã chứng minh đánh giá của họ chính xác.

P/E TRAILING so với P/E DỰ PHÓNG

P/E trailing sử dụng thu nhập gần đây nhất trong mười hai tháng trước đó.

P/E dự phóng sử dụng kỳ vọng thu nhập trong tương lai của năm tiếp theo.

Nhược điểm của P/E dự phóng là rất khó để xác định chính xác thu nhập trong tương lai. Đối với P/E trailing, vấn đề là thu nhập trong quá khứ và tương lai có thể không bằng nhau.

Chỉ số P/E cao hay thấp thì tốt?

P/E cao

P/E cao thể hiện kỳ vọng cao về lợi nhuận trong tương lai của công ty. Đó là lý do tại sao nhà đầu tư sẵn sàng trả nhiều hơn cho cổ phiếu.

Tuy nhiên, P/E quá cao lại đi kèm rủi ro. Vì công ty có thể không đạt mức tăng trưởng như dự tính. Tỷ lệ P/E cao khi đó đồng nghĩa với một cổ phiếu “đắt”.

Ví dụ: P/E của ngành bất động sản sẽ gồm P/E trung bình của AGG, BCE, CCL, VIC…

Tháng 1/2022, P/E của ngành bất động sản là 22,24 lần. Trong khi P/E của VIC ( Tập đoàn Vingroup) khoảng 66 lần.

Điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho thu nhập của Vingroup so với những công ty bất động sản khác.

Nếu bạn cũng cho rằng Vingroup sẽ tăng trưởng nhanh hơn so với các công ty bất động sản khác trong tương lai thì trả giá cao hơn là điều hợp lý.

Tuy nhiên, nếu bạn hoài vì về triển vọng tăng trưởng của Vingroup thì mức giá này có thể là quá cao.

Trên thực tế, P/E cao thường là dấu hiệu của thị trường phát triển quá nóng.

Trong lịch sử, những vụ sụp đổ nghiêm trọng nhất của thị trường chứng khoán đã xuất hiện khi tỷ lệ P/E đạt mức cao kỷ lục.

P/E thấp

P/E thấp cho thấy các nhà đầu tư KHÔNG mong đợi công ty sẽ tăng trưởng nhiều trong tương lai. Nếu không, họ có thể sẵn sàng trả giá cao hơn cho cổ phiếu, điều sẽ làm tăng tỷ lệ P/E của công ty.

P/E thấp cũng có thể do bị định giá “rẻ”. Điều này thu hút các nhà đầu tư đang tìm kiếm món hời.

Nên chọn P/E bao nhiêu là tốt?

Theo thống kê, ở các thị trường đã phát triển, hệ số P/E từ 8-15 là bình thường.

- Nếu P/E lớn hơn 20 thì công ty đang được đánh giá rất tốt và nhà đầu tư trông đợi trong tương lai chỉ số EPS sẽ tăng nhanh.
- P/E thấp có thể do thị trường không đánh giá cao công ty đó hoặc chưa hiểu biết nhiều về công ty.

Có những người là nhà đầu tư tăng trưởng. Họ đầu tư vào các công ty có P/E cao với kỳ vọng cổ phiếu tăng trưởng nhanh trong tương lai.

Những người khác theo đuổi chiến lược đầu tư giá trị. Họ đầu tư vào các công ty có P/E thấp hơn.

Nhà đầu tư giá trị tin rằng cổ phiếu có P/E thấp là do đang bị định giá thấp hơn so với giá trị thực.

Nhược điểm của P/E là gì?

Thứ nhất, các công ty không tạo ra thu nhập có tỷ lệ P/E là “0” hoặc “N/A”. Nếu thu nhập âm, tỷ lệ P/E âm. P/E âm không thể dùng để so sánh với các công ty khác.

P/E cũng không có nhiều ý nghĩa khi so sánh các công ty thuộc những ngành khác nhau. Vì mỗi ngành lại có mức P/E trung bình khác nhau.

Ngoài ra, thu nhập có thể bị thao túng, có những thu nhập bất thường như bán nhà xưởng máy móc. Người ta có thể thao túng thu nhập để làm các con số trông đẹp hơn. Điều này có thể làm sai lệch tỷ lệ P/E.

Cuối cùng, nhược điểm của P/E là P/E cho thấy cổ phiếu “rẻ”. Nhưng KHÔNG có nghĩa nên mua cổ phiếu rẻ.

Cổ phiếu rẻ có thể do công ty bị định giá thấp vì một số lý do tiêu cực. Ví dụ: bị cạnh tranh gay gắt, số lượng khách hàng giảm, ngành kinh doanh gặp khó khăn…

Tổng kết chỉ số P/E âm nghĩa là gì

Vì vậy, câu trả lời cho câu hỏi “P/E bao nhiêu là tốt?” là P/E không nên dùng riêng lẻ. Ta nên đặt trong bối cảnh kết hợp với các yếu tố khác.

P/E chỉ là một dấu hiệu cho thấy các nhà đầu tư khác nghĩ gì. Bạn vẫn cần đưa ra phán đoán của riêng mình.

Đọc thêm về phân tích cơ bản.

Tác giả: ThảoThảo Bácsĩ